سایت دکتر مظهری

گسترش و شیوع بیماری‌های غیرمسری و عفونی و سبقت گرفتن این عوارض و بیماری‌ها نسبت به بیماری‌های عفونی از یک طرف و پیامدهای زیان‌بار بسیار سنگین و ضایعات غیرقابل جبران اقتصادی اجتماعی فرهنگی و آموزشی توام با تلفات انسانی بسیار وسیع نه تنها در كشور عزیزمان ایران بلكه در گستره گیتی دل نگرانی‌های عمیق و چاره‌اندیشی و ریشه‌یابی‌های دقیقی را موجب گردیده است.

بیماری‌های غیرواگیر
این بیماری‌ها عبارتند از بیماری‌های عروق مغزی و قلبی (كه نهایتا منجر به سكته می‌گردند)، پوكی استخوان و تغییرات و آزردگی‌های مفاصل و بیماری‌های دستگاه تنفس تحتانی و انسدادی ریه و گروهی از بیماری‌های كلیوی، دیابت، بیماری‌های بدخیم گوارشی و غیرگوارشی و همچنین انواع چاقی‌ها در سنین مختلف و بیماری‌های متعدد و زیان‌بار و مرگ‌آفرین دیگری كه از تبعات چاقی در هر سنی تلقی می‌گردند.چنین رخدادهایی به صورت فزاینده رو به گسترش نهاده و در حال حاضر بعضی از آمار و اطلا‌عات منتشر گردیده نشان می‌دهد كه ۶۰ درصد كلیه مرگ و میرهای كشورهای در حال توسعه را بیماری‌های قلب و عروق و به طور كلی دستگاه گردش خون به خود اختصاص داده است و همچنین در سال ۲۰۰۳ میلا‌دی بالغ بر ۴۳۰ میلیون نفر مبتلا‌ به دیابت و عوارض زیانبار آن بوده‌اند و روند ابتلا‌ به این بیماری در ایران و جهان به سرعت رو به فزونی نهاده است; برآوردی كه در قبال بروز بیماری‌های بدخیم به عمل آمد، رشد ۲۹ درصدی آن را در كشورهای توسعه یافته و ۷۳ درصد در كشورهای در حال توسعه تا سال ۲۰۲۰ یعنی تا ۱۳ سال دیگر پیش‌بینی و ارگان‌های در معرض ابتلا‌ به بیماری‌های بدخیم را اینگونه تعیین  كرد: ریه‌ها، روده بزرگ، پستان در بانوان و پروستات در آقایان و ركتوم در هر دو جنس، در حالی كه در سال ۲۰۰۰ میلا‌دی یعنی هفت سال پیش آمار مبتلا‌یان به بیماری‌های مزمن دستگاه تنفس به ویژه بیماری مزمن انسدادی ریه  ۶۰۰ میلیون نفر سرشماری گردید كه از این مقدار بالغ بر ۵۲ میلیون نفر دچار مرگ گردیده‌اند ولی اینک هشدار می‌دهند كه تا سال ۲۰۲۰، این بیماری چنان در سطح جهان شایع خواهد گشت كه سومین عامل شایع مرگ و میر در گیتی برشمرده خواهد شد. به طور كلی چشم‌انداز جهانی بیماری‌های مزمن غیرواگیر نشان می‌دهد كه تا سال ۲۰۲۰ میلا‌دی یا ۱۳۹۴ هجری شمسی مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر به میزان ۷۵ تا ۷۷ درصد افزایش خواهد یافت كه كفه مرگ و میر در كشورهای در حال توسعه و صدمات اقتصادی آنها بسیار سنگین‌تر از كشورهای توسعه یافته خواهد شد; متاسفانه در این كشورها به موازات سیر صعودی بیماری‌های وابسته به فقر اقتصادی و كمبودهای ناشی از آن گرایش چشمگیر افراد این جوامع به شیوه زندگی و نحوه تغذیه به سبک غربی موجبات گسترش و تشدید مرگ و میر ناشی از بیماری‌های غیرواگیر را به طور روزافزون و به نحو تصاعدی فراهم ساخته و نه تنها نسل فعلی، بلكه آینده‌سازان و سرمایه‌های انسانی چنین كشورهایی را در معرض خطر جدی قرار داده است.

عوامل زمینه‌ساز و خطر‌افرین قابل پیشگیری
گرچه بیماری‌های غیرواگیر و مزمن، بسیار متنوع و مختلف می‌باشند ولی اصولا‌ علا‌وه بر عوامل ژنتیكی، دارای فاكتورهای مشترک و عوامل خطرزای مشابهی می‌باشند از قبیل اعتیاد به دخانیات یا سایر مواد مخدر، مصرف الكل، تغذیه نامتعادل و نامتناسب، چاقی و بی‌تحركی و بخصوص تغییر شیوه زندگی. گرچه نقش هیچ كدام از عوامل یاد شده را نمی‌توان از نظر دور داشت ولی شیوه زندگی بدون تحرک و تغذیه غلط و سوء تغذیه بر اغلب بیماری‌های نام برده شده اثرات غیرقابل انكار و تعیین‌كننده‌تری دارد مثلا‌ ۸۰ درصد موارد بیماری‌های عروق كرونر و بالغ بر ۹۰ درصد موارد بروز بیماری دیابت نوع دوم را فقط از طریق اقدام به موقع و بهبود تغذیه و اصلا‌ح شیوه زندگی می‌توان پیشگیری و كنترل نمود و یا با تغذیه متناسب و متعادل و متنوع و سالم توام با انجام فعالیت و افزایش تحرک مداوم و سیستماتیک خطر ابتلا‌ به بیماری‌های بدخیم را می‌توان تا ۳۰ درصد كاهش داد و یا براساس بیانیه انجمن‌بین‌المللی چاقی و سازمان بهداشت جهانی، اضافه وزن و بخصوص چاقی‌ها نه تنها در ۶۰ درصد موارد با بروز دیابت در ارتباط می‌باشد بلكه برمبنای مطالعات بسیار گسترده و انجام گرفته در كشورهای مختلف، مشخص شده كه مرگ و میر زودرس، كاهش امید به زندگی، بیماری‌هایی نظیر پرفشاری خون، افزایش تری‌گلیسیرید و كلسترول، بیماری‌های مزمنی همچون سنگ كیسه صفرا، انواع نارسایی‌های قلبی، بیماری‌های بدخیم روده بزرگ، سرطان‌های سینه و پروستات، اختلا‌ل تحمل گلوكز، كبد چرب، عوارض مفصلی یا استئوآرتریت، اختلا‌لا‌ت پوستی به صورت ترک‌های ریز ناشی از كشش پوستی، افزایش رنگدانه در اطراف گردن و زیر بغل و سطوح باز شونده‌اندام‌ها یا اكانتوزیس نیگریكانس، رویش موهای زاید یا هیرسوتیسم ، افزایش تولید هورمون مردانه تستوسترون در بانوان، وقفه تنفسی یا آپنه چحذررا در هنگام خواب، افزایش حجم باقی‌مانده ریوی و یا فزونی گرفتن میزان مرگ و میر به علت بدخیمی‌های ایجاد شده تحت تاثیر چاقی در نواحی و ارگان‌های مختلف بدن مثل مری، روده بزرگ، كلیه‌ها، بافت لنفاوی، مغز استخوان، پروستات، معده، سینه، رحم، گردن رحم و تخمدان‌ها و همچنین قاعدگی‌های نامنظم و سیكل‌های بدون تخمک‌گذاری و اختلا‌ل در باروری و انواع عوارض متعدد دیگر ناشی از اضافه وزن و چاقی‌های مختلف با درجات متفاوت نه تنها در افراد بالغ و میان‌سالا‌ن و سالمندان به صورت غیرقابل باوری شیوع یافته بلكه بسیاری از بیماری‌های نام برده شده تعداد قابل توجهی از كودكان و نوجوانان را نیز به كام خود كشیده است به طوری كه اگر به صورت دقیق، خود و اطرافیانتان را مورد پرسش و كنكاش قرار بدهید به طور قطع و یقین تعدادی از نزدیكانتان را كه در سنین مختلف با عارضه‌ای مزمن و غیرواگیر دست به گریبان شده‌اند مشاهده خواهید نمود. لذا قبل از پرداختن به چاره‌جویی و برشمردن اقدامات تاثیرگذار، اشاره كوتاهی به گزارش سازمان بهداشت جهانی در مورد روند رو به رشد تعدادی از بیماری‌های غیرواگیر مرگ آفرین می‌نماییم و توجه شما بزرگواران را به خطراتی كه به طور جدی در كمین ما نشسته است جلب نموده و خاطرنشان می‌شویم كه قسمت عظیمی از این خطرات فقط با دقت و مداومت قابل پیشگیری می‌باشند.
علل مرگ میر در سال ۱۹۹۰ و تعداد مبتلا‌یان و درصد افزایش آنها در سال ۲۰۰۲ میلا‌دی
______  بیماری‌های منجر به ایست قلبی از 2606000نفر به 7 میلیون نفر
______ بیماری‌های عروق مغزی از 4380000 نفر به 5400000 میلیون نفر
______ بیماری‌های دستگاه تنفس تحتانی از 3300000 نفر به4300000 میلیون نفر
______ بیماری‌های انسدادی ریه از  2211000 نفر به 2700000میلیون نفر
______ بیماری‌های بدخیم و هزینه‌بر از  6200000 نفر به 7100000 میلیون نفر
______ بیماری‌های منجر به دیابت از 2400000 نفر به 3200000 میلیون نفر
به طور قطع و یقین اگر امكان بررسی و سرشماری در سال جاری نیز فراهم گردد ملا‌حظه خواهید فرمود با گذشت فقط ۵ سال از آخرین آمارگیری تعداد كثیر دیگری، مبتلا‌ به بیماری‌های نام برده فوق گردیده‌اند و كماكان تعداد آنها رو به گسترش می‌باشد.
چه باید كرد و از كی باید اقدام نمود

ساده‌ترین و عملی‌ترین اقدامات، ریشه‌یابی و ریشه‌كنی عوامل تاثیرگذار و پیشگیری به موقع و بنیادی از این بیماری‌ها در سطوح فردی، خانوادگی، اجتماعی، محیطی و محلی می‌باشد كه از همین امروز باید مورد توجه قرار داده شود چرا كه فردا خیلی دیر می‌باشد.گرچه عوامل خطرزای متفاوت و مختلفی زمینه‌ساز و عامل ایجاد طیف وسیعی از این اختلا‌لا‌ت می‌باشند ولی بیشترین تاكیدی كه در نوشتار پیش رو و سلسله مطالب بعدی تقدیم حضورتان خواهد شد عبارت خواهد بود از:
الف: نقش تغییر سبک زندگی و تحولا‌ت ایجاد شده در نوع، كمیت و كیفیت تغذیه و فعالیت‌های روزمره افراد جامعه تحت تاثیر نوگرایی وارداتی و پیروی از هوی و هوس و لذت‌جویی در غذا خوردن و راحت طلبی و تن‌آسایی توام با عدم تحرک.
ب: برشمردن و تحلیل تعدادی از بیماری‌های شایع و عوارض اقتصادی و اجتماعی آنها در زمان حال و آینده.
ج: مروری بر سن شروع روند و سیر این بیماری‌ها و عوارض، در زمان حال و كوتاه مدت و بلندمدت در مبتلا‌یان به بیماری‌های مزمن.
د: چاره‌اندیشی و تعیین نوع اقدامات پیشگیرانه از بروز و شیوع بیماری‌ها در سنین مختلف و چگونگی امكان كنترل و تعدیل عوارض احتمالی در مبتلا‌یان; تدوین و ارائه پیشنهادهای كاربردی و عملی در جهت تغییر سبک و شیوه زندگی و بهبود تدریجی تغذیه روزمره افراد و خانواده‌ها (با امكانات اقتصادی و سطوح اجتماعی متفاوت و مختلف) و سوق دادن شیوه غذای خانواده از پاسخگویی به سیری ظاهری و ارضای هوا و هوس به تامین مواد مغذی مورد نیاز میلیاردها سلول بدن به منظور رفع گرسنگی‌های پنهانی و سیری ظاهری آنها منظور دستیابی به سلا‌متی جسم و گسترش فكر و اندیشه.