سایت دکتر مظهری

با توجه به خطراتی که پرفشاری خون در بعضی از مهم ترین اعضای بدن به خصوص مغز، قلب، چشم ها، کلیه ها و ... به وجود می آورد، لزوم پیشگیری و تشخیص به موقع این بیماری موزی در این دوران کاملا محرز می باشد. راستی شما که در حال خواندن این سطور می باشید مبتلا به پرفشاری خون نمی باشید؟ آخرین باری که مبادرت به اندازه گیری فشارخون خود نموده اید چه زمانی بوده است؟

فشارخون را بر مبنای عوامل ایجاد کننده آن به دو گروه تقسیم کرده اند : پرفشاری خون اولیه که فاقد هر گونه تغییرات ارگانیک قابل اثبات می باشد و فشار خون ثانویه که تحت تاثیر بیماری های کلیوی و اختلالات غدد درون ریز و تغییرات بیماری گونه رگ های بدن و ... ایجاد می گردد و گسترده ترین علایم بالینی که اغلب نادیده انگاشته می شوند عبارت است از : احساس فشار و سردرد، خستگی و احساس افت قدرت و توانایی و سرگیجه. در صورتی که فشار خون به مدت طولانی و بدون تشخیص و درمان ادامه یابد، احساس درد در نواحی قلب، تنگی نفس در مواقع پیاده روی سریع به خصوص در سربالایی ها و یا بالا رفتن از پله ها و یا حمل اشیای سنگین ایجاد می گردد. تشخیص و اندازه گیری پرفشاری خون، آسان، سریع، بدون درد و با کمترین هزینه امکان پذیر می باشد. اگر تاکنون نسبت به آگاهی از وضعیت فشار خون خود اقدام نکرده اید همین امروز این کار را انجام داده و با جدول زیر مقایسه فرمایید.

عوامل ایجاد کننده پرفشاری خون غیرقابل کنترل

وراثت : وجود پرفشاری خون در پدر و مادر و یا هر دوی آنها و یا سایر خویشاوندان نزدیک(برادر، خواهر، عمه و عمو، دایی و خاله،  پدربزرگ و مادربزرگ)

سن : به موازات افزایش سن خطر بروز و وقوع فشار خون نیز بالا می رود.

جنس : مردها معمولا بیشتر از خانم های غیر یائسه در معرض ابتلا به پرفشاری خون قرار دارند. ولی بعد از یائسگی خطر ابتلا به پرفشاری خون در هر دو جنس یکسان می باشد.

نژاد : سفیدپوستان در مقایسه با سیاه پوستان کمتر به پرفشاری خون مبتلا می گردند.

لازم به یادآوری است داشتن یک یا دو مورد از عوامل نام برده شده در بالا، دلیل ابتلای حتمی شما به فشارخون نبوده و تنها هشداری است برای این گونه افراد که در صورت بی احتیاطی در قبال عوامل قابل کنترل زمینه ساز پرفشاری خون، از شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری برخوردار هستند.

عوامل خطر قابل کنترل زمینه ساز پرفشاری خون

چاقی : به موازات افزایش وزن، خطر ابتلا به پرفشاری خون نیز به طور چشمگیری افزایش می یابد. به خصوص اگر چربی ناشی از زیاده روی در مصرف خوراکی ها در ناحیه شکم انباشته شود.

ترشح بیشتر انسولین : تحت تاثیر پرخوری و ریزه خواری و به موازات بالا رفتن وزن، گیرنده های انسولین حساسیت خود را از دست داده و مرتبا به مقدار ترشح و انباشتگی انسولین در جریان خون افزوده می شود و به علت انباشتگی مایعات و عدم دفع سدیم، موجبا ت پرفشاری خون را فراهم می سازد.

سدیم : به صورت نمک طعام به انواع خوراکی ها و یا از طریق ترکیبی با سایر مواد غذایی در جیره روزانه افراد افزوده می شود. در حالی که نیاز به سدیم که از مواد معدنی ضروری بدن محسوب می گردد، با مصرف 3- 2 گرم نمک تامین می گردد. ولی متاسفانه به علت عادات غلط و تغذیه نامناسب، ذایقه اغلب ما نمک بیشتری را طلب می نماید و با استفاده از نمکدان سر سفره، با پاشیدن نمک در غذاهای خود، مقدار مصرف خود را باز هم بالاتر می بریم. علاوه بر همه آنها، گرایش ما به مصرف تنقلات حاوی نمک مثل چیپس، بادام شور، فندق، پسته، چوب شور، پفک، بادام زمینی، انواع تخمه ها و به طورکلی آجیل ها و یا چاشنی های مختلف، سس، خیارشور، کلم شور، ترشی ها و رب ها، مصرف سدیم را هرچه بیشتر بالا می برد.

توجه داشته باشید سدیم در ترکیب طبیعی اغلب مواد غذایی مصرفی وجود دارد و به مواد غذایی فرآوری شده نیز برای طعم دادن و یا به منظور نگهداری بیشتر و افزودن به زمان ماندگاری آنها نمک اضافه می شود.

مشروبات الکلی : از عوامل افزایش دهنده پرفشاری خون تلقی می گردد و علت احتمالی آن را دفع بیشتر پتاسیم و منیزیم از طریق پیشاب تحت تاثیر شرب الکل قلمداد نموده اند. همچنین بالا بردن سطح چربی های خون نیز از آثار دیگر مشروبات الکلی به حساب آورده می شود.

کشیدن سیگار : از ابعاد مختلفی بر افزایش پرفشاری خون تاثیر گذار می باشد.

عصبانیت : هر نوع عصبانیتی، تغییراتی را در سطح هورمون های مختلف بدن ایجاد می نماید که باعث افزایش پرفشاری خون می گردد و این موضوع در افرادی که عصبانیت و ناامیدی و سرخوردگی ها را در درون خود سرکوب و نگهداری می نمایند، اثرات مخرب و مضاعفی در بالا بردن سطح فشار خون از خود باقی می گذارد.

شیوه زندگی : عدم تحرک و ورزش، عامل تحلیل عضلات و موجب افزایش پرفشاری خون تلقی می گردد. با توجه به موارد نام برده شده می توان نتیجه گیری کرد که در جهت درمان و کاهش سطح پرفشاری خون به موازات کاهش وزن اضافی، محدود نمودن مصرف الکل، انجام مرتب ورزش و حرکات سبک بدنی، کاهش مقدار مصرف سدیم چه به صورت نمک طعام و چه به صورت جوش شیرین یا از طریق موادغذایی حاوی سدیم مانند سوسیس وکالباس، گوشت ها و ماهی های دودی، انواع پنیرها، کنسرو ها، گوشت و حبوبات، سس ها و رب ها، تردکننده های گوشت، ادویه های مرکب مثل کاری، سویا سس، چاشنی های آماده برای درست کردن سالاد، کچاپ، خردل، ترشی، زیتون پرورده یا غیرپرورده، خیارشور و کلم و سبزیجات شور، تنقلات مثل چیپس، پفک، غلات بو داده شده مثل گندم، برنجک، عدسی، نخودچی، ذرت بو داده، آجیل مثل تخمه ها، پسته، بادام، بادام زمینی، بادام هندی، نخودچی، فندق برای افرادی که فشارخون دارند و یا در معرض ابتلا به فشارخون می باشند توصیه نمی شود. (حتی برای تهیه غذا در منزل به منظور صرفه جویی در مصرف نمک طعام و کاهش میزان سدیم اضافی با استفاده از سبزیجات معطر و ادویه جات گوناگون، طعم و مزه دلخواه خود را تامین و میزان نمک مصرفی را کاهش دهید).

برای تهیه خوارک مرغ : از سیر، ریحان، پیاز، فلفل قرمز، جعفری و شوید.

برای ماهی : زنجبیل، سیر، فلفل سیاه، خردل، نمک، برگ بو، مرزنگوش، آب لیمو، نارنج، ماست کم چربی، زعفران.

برای گوشت ها : پودر فلفل، آویشن، فلفل قرمز، پودر جوز هندی.

برای سبزی ها : ریحان، مرزنگوش، ترخون، آویشن، اکلیل کوهی، شوید و زیره.

مواد غذایی (جهت پیشگیری و درمان پرفشاری خون) برای افرادی که به سلامتی خود             ارج می نهند

1- کاهش مصرف چربی ها به حداقل ممکن و استفاده بیشتر از روغن های حاوی اسیدهای چرب غیراشباع با یک باند دوگانه (مثل روغن زیتون) و یا چند باند دوگانه (مثل روغن های نباتی مایع ذرت، بادام زمینی، هسته انگور و آفتاب گردان).

2- استفده از کپسول های حاوی روغن امگا 3 به میزان 3- 1 گرم در روز.

3- کاهش مصرف گوشت قرمز و گوشت مرغ و اضافه نمودن مصرف ماهی حداقل دو وعده در هفته به صورت کباب شده، فرپز یا بخارپز. توجه داشته باشید سرخ کردن ماهی از ارزش درمانی آن می کاهد.

4- افزایش مصرف سیر و پیاز در تهیه مواد خوراکی و یا به صورت خام مثلا نصف پیاز در روز و یک حبه سیر رنده شده در هر وعده غذایی. در ضمن مصرف 3 -2 حبه سیر، در کاهش پرفشاری خون بسیار موثر است. البته هر چه در برنامه غذایی روزانه خود منابع گیاهی چه به صورت انواع سبزیجات خام یا پخته و میوه جات گنجانده شود، در جلوگیری از ابتلا به انواع بیماری ها از جمله پرفشاری خون یا کاهش شدت و مدت اثر زیان بار آنها موفق تر خواهید بود. همه سبزیجات و میوه ها بسیار ارزشمند می باشند ولی در میان میوه ها، سیب، پرتقال، گریپ فروت، آلو، انگور و موز و در بین انواع سبزیجات، مصرف کرفس ، هویج، سیر، پیاز و گوجه فرنگی در کاهش شدت پرفشاری خون بسیار موثر می باشد. سبزیجات دیگر نیز با دارا بودن فیبر و موادی نظیر پتاسیم، منیزیم، ویتامین C و کلسیم درکاهش فشار خون از ارزش خاصی برخوردار می باشند.

انتخاب با شماست یا لذت آنی و حسرت دایمی یا تعدیل غذای مصرفی و سلامتی و نشاط پایدار.