در گروه (10) افرادي دستهبندي شدهاند كه از پگاه تا شامگاه با ريزهخواري خودشان را مشغول ميدارند. افرادي كه در اين گروه قرار دارند صرفنظر از سن، جنس و وضعيت اقتصادي خود از خرد و كلان، پير و جوان و كهتر و مهتر دائم در حال ناخنك زدن بوده و هر چيزي كه قابل خوردن باشد را به دندان ميكشند و بياختيار و بدون اراده، دائم در حال جستجو براي يافتن دانهاي بيسكويت يا برشي از كيك و يا ساندويچ بجا مانده از غذاي روز گذشته ميباشند. هراز چندگاهي نيز براي پاسخگويي به عطششان نوشابه تگري و يا شربتهاي خانگي رنگارنگ را با قطعات يخ مزين نموده و مشتاقانه سر ميكشند.
نمونهاي از كد (10)
بيمناسبت نيست بعنوان نمونه صحبتهاي بانوي محترمي را كه نمونه بارزي از افراد اين گروه تلقي ميشوند نقل قول نماييم كه عملكردشان را در روز قبل از مراجعه به متخصص تغذيه اينچنين بيان داشتهاند: «صبح وقتي از خواب بيدار شدم از دو جهت دلم گرفته بود يكي از دلهرههايم رسيدن نوبت حضور جهت مشاوره و رايزني در قبال چاقي خزندهام بود كه نه تنها تناسب اندام مرا كاملاً دگرگون كرده بود بلكه آثار زيانبار آن به صورت خستگي مفرط و به نفس نفس افتادن در هنگام راه رفتن، درد مفاصل، گر گرفتگي مداوم، احساس افسردگي و دلمردگي و درونگرايي، پرفشاري خون و افزايش ميزان قندخون ناشتا و غيره بود و دومين عامل دلهره و نارضايتيم، اجبار به پر كردن پرسشنامه مالياتيام بود، به محض اينكه فرصت تنهايي حاصل شد، خواه ناخواه فرمهاي پرسشنامه مالياتيام را روي ميز گذاشته براي گرفتن نيرو و تغيير روحيه به سراغ ظرف كيك و شيريني رفتم. متأسفانه يا خوشبختانه آن را كاملاً تهي يافتم، به طرف يخچال رو نمودم و به جستجوي خود براي يافتن ماده دندانگيري جهت تغيير ذائقه و كسب تمركز ادامه دادم. اين بار موفق شدم و مقداري كيك، شيريني، تكهاي شكلات و چندين گز بادامي را به چنگ آوردم. تا به خودم جنبيدم با كمال ناباوري ملاحظه كردم كه به سرعت و در كوتاه زماني همه يافتههايم را ميل كردهام و عطش غريبي اينك به تمام وجودم چنگ زده بود. آن را نيز با چند جرعه جانانه از شيشه نوشابه 5/1 ليتري خنك برطرف نمودم و بهر زحمتي بود، غلط يا درست پرسشنامهام را پر كرده به طرف آشپزخانه رو نمودم تا ريخت و پاشهاي ايجاد شده را جمع و جور كنم. فرزندان بهانهگير من نتوانسته يا نخواسته بودند بشقابهاي خودشان را كاملاً تهي سازند. در هر كدام از پيشدستيها قسمتي از نعمتهاي اشتهابرانگيز بجا مانده بود. از آنجايي كه در اين سال و زمانه نبايد كفران نعمت نمود، همه آنها را جمع و جور كرده در يك بشقاب بزرگتر قرار داده و دم دست خود مهيا نگه داشتم و به كار پاكسازي و صيقل دادن محيط آشپزخانه پرداختم و هر از چندگاهي ناخودآگاه تكهاي از مواد غذايي باقيمانده را نيز به دهان خود هدايت كرده و تقريباً قسمت زيادي را ميل نمودم و اين موضوع را وقتي درك كردم كه تلفن زنگ زد. به مدت 15 دقيقه مرا به خود مشغول نمود. پس از اتمام مكالمهام جهت جمع و جور نمودن
يخچال خودم را مشغول نمودم و در حين جمع و جور كردن و سر و سامان دادن محتويات يخچال تعدادي زيتون پرورده را يكي پس از ديگري ميل كردم و با ديدن پنير خوشطعم و گردوهاي باقيمانده از سفره صبحانه يك لقمه جانانه نيز پنير و گردو را با لذت زيادي فرو بردم و يك ليوان پر آبميوه خنك را در پايان كار براي خود تهيه ديده، براي رفع خستگي تلويزيون را روشن و آبميوه و بسته چيپس را روي ميز قرار دادم و برنامه دلخواهم را مشغول نظاره گرديدم. با به پايان رسيدن برنامه مورد علاقهام، مشغول آماده نمودن غذاي ظهر براي همسر و فرزندانم گرديدم و طبيعتاً حين پخت و پز و تهيه سالاد پر ملات هرازچندگاهي با چند دانهاي از مغزهاي در نظر گرفته شده براي غنيسازي سالاد و برشي از لبو و تكهاي از كرفس و هويج خرد كرده و قاشقي از سس خوشمزهاي كه تهيه ديده بودم خودم را بهرهمند نمودم. با پايان يافتن انجام كارهايم، چون زمان بازگشت همسر و ساير اعضاي خانواده نزديكتر شده بود شروع به چيدن سفره نمودم. در حين چيدن مخلفات هرازچندگاهي دانهاي از اين، قاشقي از آن و لقمه كوچكي از آن ديگري را نيز مزه ميژكردم و از هنر خانهداريم احساس غرور ميكردم. با جمعوجور و فراهم آمدن اعضاي خانواده، زمان صرف ناهار را اعلام و همگي به دور سفره ناهار جلوس نموديم. صادقانه اعتراف ميكنم كه اصلاً ميلي به خوردن ناهار در خود احساس نميكردم، ولي مجدداً براي تشويق بچهها به خوردن و همراهي با همسرم بشقاب خودم را از انواع خوراكيها و چاشنيهاي مختلف و سالاد انباشته نمودم و همراه ديگر اعضاي خانواده با تمام احساس سيري و بياشتهايي تمام محتويات بشقابم را ميل كردم و با عذاب وجدان ناشي از اين همه پرخوري و ريزهخواري خودم را سرزنش ميكردم كه چرا نميتوانم جلوي اين دور باطل را كه هر روز هفته به نوعي تكرار ميگردد گرفته و خودم را از اين غرقاب پر خطر رها نمايم و ته دلم آرزو ميكردم در مراجعه به متخصص تغذيه به طور حتم راهحل قابل اجرايي را فرا خواهم گرفت و حتماً به كار خواهم بست.
قوانين در همتنيده به وجود آمدن اشتهاي واقعي و ولع خوردن اكتسابي و ريزهخواري مداوم
اگر با ديد موشكافانهاي روش زندگي و منش غذا خوردن افراد را زير ذرهبين قرار بدهيم و عملكرد متفاوت آنها را با يكديگر مقايسه نماييم و تأثيرگذاري عوامل مختلف را مورد تجزيه و تحليل قرار بدهيم، با ليست بالابلندي از مسائل مختلف روبرو ميشويم كه به چند مورد از آنها به صورت فهرستوار اشاره ميشود:
1- از مخربترين، بيماريزاترين، گيراترين و ارزانترين، ولي بسيار اغواكنندهترين مواد غذايي كه Fast Foodهاي مختلف ميباشند آغاز مينماييم. اگر نحوه تهيه و عرضه آنها را در نظر بگيريم، مشخص خواهد شد كه در راستاي جلب و جذب هر چه بيشتر مشتري از روانشناسي نور، صورت، تصوير، رايحه و همچنين هارموني بسيار تأثيرگذار رنگ، لباس، نور و غيره به صورت سخاوتمندانهاي بهره گرفته هر روز افراد جديدتري را به سوي خود جذب و جلب مينمايند و به نحو چشمگيري عادات غذايي وارداتي جديدي را پايهگذاري مينمايند و بسط ميدهند.
2- فروشگاههاي زنجيرهاي و سوپرماركتها: در بدو ورود، نحوه چيدمان مواد غذايي، رنگها، اندازه بستهبنديهاي مواد غذايي و سهولت دسترسي و انتخاب، چنان واردشدگان به اين مكانها را تحت تأثير قرار ميدهد كه اكثريت قريب به اتفاق خريدكنندگان از اين مكانها ناخودآگاه موادي را برگزيده و در سبد غذايي خود قرار ميدهند كه اصلاً به قسمت زيادي از آنها نيازي ندارند و هيچگونه برنامهريزي قبلي نيز در قبال خريد آنها به انجام نرساندهاند.
3- وسايل ارتباط جمعي صوتي، تصويري و نوشتاري نيز به طور مداوم و آشكار و نهان از كودكان گرفته تا بزرگسالان، از كهتران گرفته تا مهتران و از دارا گرفته تا ندار، را به صورت استادانهاي تحت تأثير قرار داده و به مصرفگرايي و رو نهادن به اين يا آن ماده غذايي و برگزيدن انواع هلهوهولهها و حتي ريزهخواري سوق ميدهند.
4- ديد و بازديدها، مهمانيهاي رسمي و غيررسمي در رخدادهاي مختلف و مراسم خاصي كه در طول سال وجود دارند، نيز در انحراف ذائقه و تقويت بيشخوري و زيادهطلبي اثر ماندگاري را ايجاد كرده و بر جا ميگذارند، مخصوصاً چشم و همچشميهاي بيمارگونهاي كه در مجامع مختلف وجود دارند، روز به روز سفرهها را رنگينتر و معدهها را سنگينتر مينمايند.
5- از همه آنها مهمتر زمينه انحراف ذائقهاي است كه از طرف هر مادري در قبال نوزاد خود اعمال ميگردد و با زور، اجبار و تهديد و يا با خواهش و تمنا و قول و قرار خريد اين يا آن ماده مورد توجه كودك و يا راه افتادن به دنبال كودك جهت نوشانيدن جرعهاي بيشتر و يا لقمهاي افزونتر، در برنامهريزيهاي ريشهاي عادات غذايي كودكان چنان تغييراتي را نهادينه ميكنند كه تا آخر عمر، قابل تغيير نبوده، بلكه بهطور زنجيرهاي سينه به سينه و نسل بعد از نسل نوزادشان را از شروع تغذيه تكميلي همراه با شير مادر و حتي سالهاي بعد از آن تا پيش از بلوغ و بلوغ از احساس كردن نيازهاي غريزي و واقعي خود دور نموده و به ولع خوردن دايمي يا بياشتهايي ماندگار هدايت مينمايند. به هر صورت عوامل محيطي تأثيرگذار بيشمار و فرصت ما محدود ميباشد، لذا فعلاً به همين موارد بسنده كرده و از شما بزرگواران درخواست ميشود پرسشنامه زير را مطالعه و صادقانه به پرسشهاي به عمل آمده پاسخ واقعي خود را مرقوم داريد.
خود آزمايي
اگر ميخواهيد بدانيد شما بزرگوار نيز به گروه (10) تعلق داريد، پرسشنامه زير را با پاسخ بلي يا خير كامل كنيد.
1- آيا اغلب بطور سرپايي يا به صورت باري به هر جهت غذاي خودتان را ميل مينماييد؟
بلي خير
2- آيا ميتوانيد به ياد آوريد واقعاً چه موادي را به صورت عادتي و ناخنك زدن يا بنا به اصرار و تعارف اين يا آن دوست، آشنا و فاميل ميل مينماييد؟ بلي خير
3- آيا در طول روز بيشتر از 5 وعده غذا يا تنقلات ميل مينماييد؟بلي خير
4- آيا به ندرت پشت ميز نهارخوري چيده شده يا سفره گسترده، غذا ميل مينماييد؟
بلي خير
5- آيا همواره احساس ميكنيد چيزي كم داريد و ميل به خوردن داريد، بدون اينكه احساس گرسنگي كامل داشته باشيد؟ بلي خير
6- آيا بندرت اين احساس در شما پديدار ميشود كه اينبار خوب، درست و به اندازه غذا ميل كردهايد؟ بلي خير
7- آيا گاهي به حالتي ميرسيد كه بياختيار همهجا را جهت يافتن هله هوله يا تنقلاتي زير و رو ميكنيد؟ بلي خير
8- آيا همواره گرايش عجيبي به خوردن دور از چشم ديگران در خود احساس كرده و به انجام ميرسانيد؟ بلي خير
نتيجهگيري
اگر حتي به يكي از اين سوالات پاسخ مثبت داده باشيد مطمئن باشيد در قبال رهايي از بار سنگين چربيهاي انباشته شدهتان موانع بزرگي در مسير حركت شما به سوي تناسب اندام و دستيابي به سلامتي وجود دارد كه بايد با انگشت تدبير و صبر و مداومت نسبت به برطرف نمودن آنها يكي پس از ديگري اقدام نماييد.