چاقي كودكان و نوجوانان، نه تنها نشانه سلامتي و شادكامي حال و توانمندي جسمي و ذهني آنها در آينده تلقي نمي‌شود؛ بلكه عاملي جدي در زمينه‌سازي و بروز بيماري‌ها و عوارض بي‌شماري در كوتاه‌مدت و درازمدت تلقي مي‌شود. كودكان چاق همانند بزرگسالان حتي در سن پنج سالگي احتمال ابتلابه پرفشاري خون، اختلال در چربي‌هاي خون، التهابات مزمن، اختلالات انعقادي، تغييرات بافت و مخاط رگ‌ها و افزايش سطح انسولين خون را دارا مي‌باشند و از سنين كودكي اين عوامل زمينه وسيعي را براي ابتلا به انواع بيماري‌هاي خوش‌خيم و بدخيم را در سنين بالاتر فراهم مي‌سازند.
لذا توصيه مي‌شود از همين امروز نه تنها به نوع و كيفيت ميزان غذاي دريافتي روزانه آنها توجه کنید، بلكه از نشستن طولاني مدت در مقابل برنامه‌هاي تلويزيوني و بازي‌هاي كامپيوتري نيز جلوگيري كنيد. عدم تحرك و تن‌آسايي از يك طرف و گرايش به پرخوري و بدخوري، اعتياد به نوشابه‌ها و تنقلات بي‌ارزش رنگارنگ از طرف ديگر سلامتي جسم و جان و آينده فرزندانتان را به شدت در معرض خطر قرار مي‌دهد. براي تغيير منش و بهبود روش زندگي، تشويق به انجام فعاليت‌هاي بدني و هدايت آنها به رعايت تناسب و تعادل و تنوع غذايي از همين امروز بايد آغاز گردد چرا كه فردا خيلي دير مي‌باشد چون همواره علاج واقعه را پيش از وقوع آن بايد به عمل آوريم و جهت جلوگيري از عوارض زيان‌بار افزايش وزن و چاقي نيز بهترين و كم هزينه‌ترين اقدامات، پيشگيري به موقع مي‌باشد.
هيچ‌كس به اندازه فردي كه به اضافه وزن و يا درجاتي از چاقي مبتلا بوده قادر به تشريح و توصيف رنج و عذاب متحمل شده نيست زيرا كه او در جهت دست‌يابي به تناسب اندام و وزن مطلوب و براي رهايي از خطرات احتمالي تهديدكننده سلامتي جسم و جان خود رنج گرسنگي و رژيم لاغري را متحمل شده و بايد از مواد غذايي مورد علاقه و تنقلات رنگارنگي كه به طور دايمي و برحسب عادت همه روزه بدون محدوديت به مقدار دلخواه ميل مي‌كرده چشم‌پوشي كند. به قول معروف:
(آتش بگير تا كه بداني چه مي‌كشم احساس سوختن به تماشا نمي‌شود)
كاهش وزن باید بر مبناي اصول علمي و با تامين كليه مواد مغذي مورد نياز بدن و كاهش مقدار كالري‌هاي دريافتي در حد 300 يا 500 يا حداكثر 1000* كالري از نياز واقعي افراد برحسب سن، جنس و وضعيت فيزيولوژيكي افراد صورت گیرددر غیر این صورت، با عدم رعايت تناسب، تعادل و تنوع در مقدار غذاي دريافتي، دير يا زود، وزن كاهش يافته به تدريج به صورت خزنده‌اي بازخواهد گشت. تا چه رسد به افرادي كه تحت تاثير تبليغات اغواكننده از رژيم‌هاي تك‌خوري و جادويي زيان‌بار استفاده نموده باشند.
در اين گروه از افراد نه تنها در كوتاه‌ترين مدت، وزن كاهش يافته دوباره باز خواهد گشت، بلكه ممكن است وزن فرد حتي به بيشتر از زمان قبل از آغاز رژيم نيز برسد لذا با شناخت زمينه‌هاي ايجادكننده چاقي و برطرف‌سازي آنها مي‌توان از افزايش وزن ، چاقي و، عوارض متعدد و اجتناب ناپذير آن كه زمينه‌ساز و مساعدكننده اغلب بيماري‌هاي غيرواگير و حتي واگيردار مي‌باشد جلوگيري نمود.
* كاستن 1000 كيلوكالري از انرژي دريافتي روزانه فقط براي ورزشكاران حرفه‌اي قابل توصيه است.
دکتر سید ضیاءالدین مظهری
