سایت دکتر مظهری

 پیش از این، زن‌ها دغدغه‌های بزرگ‌تری داشتند. آنان از طلوع صبح تا غروب در فکر آن بودند که چگونه رضایت همسر و فرزندانشان را جلب کنند. صبح زود، زنبیل به دست بیرون می‌رفتند و ضروریات زندگی را با دقت انتخاب می‌کردند. ظهر که می‌شد، بوی غذایشان کوچه را پُر می‌کرد و با خستگی، اما با لبخند رضایت، همه خانواده سرِ سفره می‌نشستند و چقدر لذت می‌بردند.

اما امروز، زن‌ها دغدغه‌های دیگری دارند. آن‌ها به جای هیجان زندگی، از هیجان‌های دیگری لذت می‌برند. یکی از دغدغه‌های مدرن که امروزه گریبانگیر آن‌ها شده است، توجه بیش از حد به وزنشان است.تردیدی نیست که موزون ‌بودن می‌تواند یکی از عناصر زیبایی باشد، اما در این حکایت، سلامتی محو می‌شود. خانم‌های محترم تلاششان بر این است که با چشم و همچشمی‌های روزانه، وزن خود را سر و سامان بدهند، اما در بسیاری اوقات، نه‌تنها ناکام می‌شوند، بلکه سلامتی خود را به خطر می‌اندازند. کار آنان این شده است که هر لحظه، تست آینه را انجام دهند. به این عبارت که جلوِ آینه بایستند و ناهمواری‌های جسمشان را جست و جو کنند و آن‌وقت بدون توجه به هرگونه خطری، رژیم‌های متنوعی را آغاز کنند. همسایه‌ها و فامیل، هرکدام در جایگاه پزشک تغذیه می‌نشینند و هر کدام نسخه‌ای می‌پیچند و اینترنت، همان علامه دهر، هر روز راه تازه‌ای ارایه می‌دهد. این در حالی است که اگر آن‌ها با این همه تلاش، نتوانند وزنشان را کاهش دهند، دردشان دوبرابر می‌شود؛ یعنی افسردگی هم به آن اضافه می‌شود و حالا باید دو مشکل را حل کنند. براستی چه باید کرد؟ این همان پرسشی است که می‌خواهیم از زبان دکتر سید ضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، عضو هیأت مدیره و نماینده گروه رژیم شناسان انجمن تغذیه ایران آن را بشنویم. پس با ما همراه باشید.

پیشگیری پُر رنگ‌تر از درمان

اگر بخواهیم به رژیم چه از بُعد درمانی، چه از بُعد زیبایی نیازی نداشته باشیم، بهترین توصیه پیشگیری است.
انسان‌هایی که از یک تغذیه متناسب و متعادل بهره‌مندند، کمتر دچار بیماری‌های روحی و روانی و جسمی می‌شوند. رژیم به معنای تحت نظم درآوردن برنامه غذایی روزمره است، اما پیش از آن باید برای سوء تغذیه چاره‌ای بیندیشیم.

سوء تغذیه = عدم تعادل

سوء تغذیه گسترده‌ترین بیماری است که در ایران و جهان شایع است. این موضوع میلیاردها نفر را دچار عدم تعادل در رشد، مقاومت در مقابل بیماری ها، کاهش امید به زندگی یا برعکس افزایش امید به زندگی می‌کند.
سوء تغذیه؛ یعنی هر گونه عدم تعادل که چه در بُعد بیش‌خوری، چه در بُعد کم‌خوری تجلی پیدا کند. گاهی ما فقط به این می‌اندیشیم که از طعم، بو و رنگ غذا لذت ببریم و وقتی که نیاز به گرسنگی ظاهریمان بر طرف شد، احساس خوشی خواهیم داشت و با نشاط‌تر خواهیم شد. تغذیه روزمره شامل پنج وعده و میان وعده و از گروه‌های اصلی غذاها شامل نان و غلات و فراورده‌های غلات، سبزی‌ها و میوه‌‌ها، شیر و لبنیات کم چرب، گوشت و جایگزین‌های گوشت و گاهی تلفیق از حبوبات و غلات، دانه‌ها و مغزها یا تخم‌مرغ که می‌تواند جایگزین گوشت‌ها شود، می شود و باید بتوانیم 50 ریز مغذی را نیز به بدن برسانیم.
50 ریز مغذی کلیدی که شامل 13 ویتامین، 16 مواد معدنی، 20 اسید آمینه و آنتی اکسیدان است، بیش از ده‌ها هزار ترکیبات شیمیایی ثانویه دارد و در سبزی‌ها و سایر ترکیبات غذاهای ما وجود دارد.
با کم یا زیاد شدن هر کدام از این ریز مغذی‌ها ممکن است سوء تغذیه آغاز شود و چون گرسنگی‌های سلولی و پنهانی، فوری آثار خود را ظاهر نمی کند، در طول زمان تغییراتی در عملکرد سلول‌هایی که از ریزمغذی‌های کلیدی تهی شده‌اند، دیده می‌شود.

رژیم مؤثر، رژیم متعادل

اگر انرژی بیشتر از حد نیاز دریافت کرده‌ایم، طبیعتاً دچار اضافه وزن و چاقی می‌شویم. اضافه وزن بیماری خزنده‌ای است که باید پیشگیری کرد. بیماری‌ای که خودش بیماری و فراخوان صدها و هزار بیماری دیگر است. اگر کمتر از حد نیازمان مواد غذایی دریافت کنیم، دچار لاغری‌های مفرط می‌شویم. لاغری‌‌ای که می‌تواند روی عملکرد ارگان‌های بدن ما تأثیر بگذارد. پس ما برای سلامتی به یک رژيم متعادل کننده نیاز داریم.

تغذیه‌ای برای سلامتی

رژیم‌ها برای پیشگیری، یا درمان بیماری‌ها بدون استفاده از دارو و یا همزمان با درمان‌های دارویی است. رژیم به کوتاه کردن مدت درمان، با استفاده از تغذیه متعادل کمک می‌کند. رژیمی که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را سرشار از موادی کند که سازنده سیستم دفاعی بدن و تقویت کننده است.
بنابراین رژیم غذایی فقط به چاقی و لاغری منحصر نیست، بلکه اگر به پیشگیری نوع اول توجه کنید، ارکان اصلی پیشگیری، تغذیه است و در هر زمینه‌ای پیشگیری آسان‌تر و هم پایدارتر و ماندگارتر است.
از زمان سعدی هم به این مورد اشاره شده که:

سرچشمه شاید گرفتن به بیل/ چو پُر شد نشاید گذشتن به پیل

میانبری برای لاغری وجود ندارد

متأسفانه طی سالیان زیاد که مشغول آموختن و آموزش بوده‌ام، نتوانستم به افرادی که بر اثر بیش‌خواری‌های چندین دهه دچار اختلال‌های تغذیه‌ای شده و تناسب اندام خود را از دست داده‌اند، راه میانبری نشان دهم. بعضی مسایل هستند که باید همان گونه که بتدریج حاصل شده‌اند، به تدریج هم زایل شوند. مسأله عمده اینکه هر گردویی گِرد است، ولی هر گردی گردو نیست. هر رژیم غذایی ممکن است وزن را کم کند، اما هر کاهش وزنی به مفهوم رهایی از انباشت چربی‌های بلاخیز و بیماری‌زا نیست. عده ای آدم پول‌پرست با تبلیغات نادرست، باور غلطی را در جامعه جا انداخته اند
که رژیم خوب، رژیمی است که در طول یک هفته چند کیلو وزن را کم کند. از آنجا که حدود 60درصد بدن افراد رشد یافته را آب تشکیل می‌دهد، این رژیم‌ها سبب می شود آن آب‌ها از دست برود.

چاق نباش، اما چاق بمان

در مفهوم علمی، بالاترین ضرر و زیان را رژیم‌های جادویی، تک خوری و کم خوری دارد. تحقیقات ثابت کرده است، ضررهایی که بالا و پایین رفتن وزن برای افراد به وجود می‌آورد، بسیار گسترده‌تر از کسی است که در همین اضافه وزن یا چاقی خودش را نگه دارد.
ناآگاهی مردم و سهل انگاری یا آسان به نتیجه رسیدن و زحمت نکشیدن، چنان فراگیر است که افراد سودجو و تولید کننده‌های بزرگ را ترغیب به تولید محصولاتی برای لاغری فوری می‌کند.

با رژیم متعادل به آب حیات برسید، نه سراب

بیشتر رژیم‌ها با تأمین نکردن ریزمغذی‌ها، سبب تحریک سیستم ایمنی شده و ضرر و عوارض جانبی بسیاری برای افراد به همراه دارد. اگر افراد بخواهند به جای رسیدن به آب حیات زندگی، به سراب نرسند باید حتماً رژیمی مناسب داشته باشند. رژیمی که در فرایند کاستن از وزن اضافه یا چاقی، به زیبایی پوست و توان جسم، فکر و اندیشه در زمان حال آسیبی نرساند و در بلند مدت هم بتواند آن اثری را که در اجرای رژیم به وجود آورده، حفظ کند و بیشتر از آن چیزی که کم شده، به وزن قبلی اضافه نشود. 95درصد رژیم‌های چاقی می‌تواند در کوتاه مدت، افراد را راضی نگه دارد، اما در بلندمدت عوارض جانبی یا عدم ماندگاری‌اش همه را شگفت زده می‌کند.

گام نخست برای یک رژیم موفق

پیش از هر رژیمی، نخست باید دلیل چاقی ریشه‌یابی شود. اگر ما دلیل را پیدا و برطرف نکنیم، چاقی از بین نخواهد رفت. ممکن است با یک رژیم، به طور صاعقه آسا 4 تا 5 کیلو وزن کم شود، اما سیستم دفاعی به کار می‌افتد و غدد درون ریز را وادار به کم کردن سوخت پایه می‌کند.

چاقی بازمانده شیوه زندگی انسان‌های اولیه

نرم افزاری که بدن ما انسان‌های متمدن قرن بیست و یکم از آن استفاده می‌کند، همان نرم‌افزارهای انسان‌های اولیه است. در آن دوران، در زمان کوتاهی امکان شکار و غذا خوردن بود و دوره‌ای به علت سرما و یخبندان، مواد غذایی وجود نداشت. بدن سازش‌هایی ایجاد کرده بود و هر چیزی از جمله پروتئین و چربی و قندها یا همان درشت مغذی‌ها را که انرژی زا هستند، به‌صورت چربی در بدن ذخیره می‌کرد. چربی‌ای که در طول سال فعالیت‌ارگان‌های حیات بخش بدن را که غیرارادی و لازم است، تأمین می‌کند. ارگان‌هایی که عملکرد آن‌ها به اراده ما نیست مانند ضربان قلب، تنظیم حرارت بدن در سرما و گرما، تنفس و...
رژیم هایی که ماندگار نیستند

اگر می خواهید که کلاً از شر اضافه وزن راحت شوید، پیشگیری کنید؛ چون نتیجه درمان چاقی حتی با بهترین رژیم‌ها و علمی‌ترین آن‌ها ماندگار نخواهد بود، مگر در افرادی که در طول رژیم گرفتن منشِ زندگی و روشِ غذاخوردنشان به طور بنیادی تغییر کند. اما پس از گذشت زمان و افزایش سن، بدن به انرژی کمتری نیاز پیدا می کند و به خاطر همین است که با همان تغذیه متعادل قبلی، چاقی به وجود می آید. با افزایش سن، نقصان فعالیت آنزیم‌ها، کاهش نیاز به انرژی و کنترل نداشتن آن در کنار زمینه‌های ژنتیکی سبب می‌شود چاق‌تر و چاق‌تر شویم.